Η Μόνιμη Ταυτότητα

Από: Τα φώτα της πόλης
Η Μόνιμη Ταυτότητα

Για όλα τα βάσανα των ανθρώπων υπάρχουν κάποιες αιτίες, καθώς και κάποιος τρόπος για να απαλλαγούμε από αυτά, διότι καθετί στο κόσμο είναι αποτέλεσμα μιας τεράστιας σύμπτωσης αιτιών και καταστάσεων, και καθετί εξαφανίζεται όταν αυτές οι αιτίες και οι καταστάσεις μεταβληθούν και πάψουν να υφίστανται

ΒΟΥΔΑΣ

Τι εννοούμε με λέξεις όπως «εμένα», «ο εαυτός μου» και «εγώ»; Τι σημαίνει μια ιστορία που αρχίζει με τη φράση «Στη παιδική μου ηλικία»;

Τι είναι το «εσύ», αυτό το παράξενο κτήμα εσαεί, που παραμένει το ίδιο σε όλη σου τη ζωή;


Είσαι το ίδιο πρόσωπο που ήσουν και πριν μάθεις να διαβάζεις; Σου είναι σχεδόν αδύνατο τώρα να φανταστείς πως σου φαίνονται οι λέξεις τότε. Δοκίμασε, για παράδειγμα, να κοιτάξεις αυτές τις λέξεις χωρίς να τις διαβάσεις:

ΜΗ ΜΕ ΔΙΑΒΑΖΕΙΣ



Όσον αφορά στη συνείδηση, μας είναι σχεδόν αδύνατο να διαχωρίσουμε την εμφάνιση των πραγμάτων από το νόημα που έχουν αποκτήσει για μας. Αν όμως δεν μπορούμε να θυμηθούμε πως μας φαίνονταν τα πράγματα πριν μάθουμε να τους αποδίδουμε νέα νοήματα, τι μας κάνει να πιστεύουμε πως μπορούμε να θυμηθούμε πως μας φαινόταν ο ίδιος μας ο εαυτός στο παρελθόν; Τι θα απαντούσατε εάν κάποιος σας έθετε ερωτήσεις σαν αυτές:

«Είστε το ίδιο πρόσωπο που ήσασταν κάποτε, πριν μάθετε να μιλάτε;»

«Φυσικά και είμαι, ποιος άλλος θα μπορούσα να είμαι;»

«Εννοείται πως δεν έχετε αλλάξει καθόλου;»

«Όχι βέβαια. Εννοώ μόνο ότι είμαι το ίδιο πρόσωπο – ίδιο από μερικές πλευρές, διαφορετικό από άλλες – αλλά πάντα το ίδιο πρόσωπο».

Όλοι δοκιμάζουμε αυτό το αίσθημα του αναλλοίωτου παρά τις αλλαγές, όχι μόνο όσον αφορά το παρελθόν, αλλά και όσον αφορά το μέλλον! Σκεφτείτε πόσο γενναιόδωροι είμαστε απέναντι στον μελλοντικό εαυτό μας εις βάρος του τωρινού. Σήμερα, καταθέτουμε μερικά χρήματα στη τράπεζα ώστε κάποια στιγμή, αργότερα, να μπορούμε να τα εκταμιεύσουμε. Πότε αυτός ο μελλοντικός εαυτός έκανε για μας κάτι τόσο καλό; Μήπως «εγώ» είναι το σύνολο εκείνων των αναμνήσεων των οποίων το νόημα μεταβάλλεται μόνο με πολύ αργό ρυθμό; Ή μήπως αντιστοιχεί μονάχα σε εκείνους από τους δράστες μας που μεταβάλλονται λιγότερο στο πέρασμα του χρόνου και της ζωής;

Απόσπασμα από το

Βιβλίο: Η Κοινωνία της Νόησης

Συγγραφέας: Marvin Minsky

Εκδόσεις: Κάτοπτρο